1. Swibohonkulu swa Khabinete
1.1. Khabinete yi amukerile makungu yo tumbuluxa Operation Phakisa Mining Lab, leyi nga ta paluxa sete ya swiphiqo swo tiya leswi hungutaka nkulo na nkoka wo tumbuluxa sekithara. Lebe ya Mugodi hi kun’we yi ta tumbuluxa makungu yo ololoxa swiphiqo leswi. Lebe ya Mugodi ya mavhiki ya mune yi ta va kona hi Hlangula 2015.
1.2. Khabinete yi amukerile ku humesiwa leswaku vanhu va angula eka mpfapfarhuto wa Kungu ra Ikhonomi ya Mixaka ya Swimilani na Swiharhi. Kungu ri katsa nkarhi wa malembe ya 14 lawa ya helaka hi 2030. Kungu ri lava ku engetela ku hoxa xandla ka mixaka ya swimilana na swiharhi eka Nxavo wa Swikumiwa swa Laha Kaya ku ri karhi ku hlayisiwa ikhosisiteme ya tiko.
Exikarhi ka swin’wana swilo kungu ri ta, lagutana no ndlandlamuxa nkulo eka tisekithara ta swiharhi na vupfhumba byo le etindzhawini leti hlayisaka ntumbuluko.
1.3. Khabinete yi amukerile ku humesiwa leswaku vanhu angula eka mpfapfarhuto wa vuako na manghenelo eku tumbuluxiweni ka ku Hoxa Xandla ko Tiyimisela ka Rixaka loku nga Languteriwa eka Afrika-Dzonga leswaku ku burisaniwa na swirho wu nga se yisiwa eka Nhlengeletano ya Vuako bya Nhlangano wa Tinxaka eka Ncico wa Maxelo (UNFCC).
Loko ku ta ku burisaniwile hi vuako, byi ta vumba ntwanano wa xinawu ehansi ka UNFCC, lebyi nga ta tekiwa eParis, France hi N’wendzamhala 2015.
2. Milawumbisi
Khabinete yi amukerile ku humesiwa ka Milawumbisi leyi landzelaka leswaku vanhu va ta angula eka yona:
2.1. Nawumbisi wa Ejesi ya Mafambisele ya Mindzilekano (BMA), 2015, lowu lavaka ku tumbuluxa BMA lowu nga ta ringanisa mafambelo eku tluriweni ka mindzilekano lawa ya hlayisekeke, ku fambisa mabindzu na swilaveko swa vuhlayiseki, eka xiyimo xa xifundzha xa Afrika-Dzonga, swiboho swa Afrika na swa misava hinkwayo.
2.2. Vulawuri byin’we bya mahlayisele ya nawu wa mindzilekano byi nyika matimba ya vukorhokeri lebyi hlayisaka mali no hetiseka ku katsa na vuhlayiseki bya le henhla na mafambsele ya ndzhawu ya mindzilekano.
Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Vahlapfa, 2015, lowu lavaka ku tumbuluxa maendlele yo endla swikombelo yo hetiseka no tirha kahle eka vahlapfa lava va lavaka vutumbelo.
2.3 Khabinete yi amukerile nakambe ku yisiwa ka Milawumbisi leyi landzelaka ePalamende:
Mfumo wa Miganga: Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Minhlawulo ya ka Mapisala, 2015, lowu hundzuluxaka Mfumo wa Miganga: Nawu wa Minhlawulo ya ka Masipala, 2000 (Nawu wa vu 27 wa 2000).
2.4 Mindzhundzhuluko yi ololoxa timhaka hi mbono wo tiyisisa ku lunghisela na ku tirhisiwa ko olova ka minhlawulo ya mfumo wa miganga ya 2016.
Nawumbisi Ndzhundzhuluko wa Ndzindzakhombo eka ku Lahlekela hi Ntirho, 2014. Lowu i ndzhundzhuluko wa vumbirhi eka Nawu wa Ndzindzakhombo eka ku Lahlekela hi Ntirho, 2001 (Nawu wa vu 63 wa 2001).Loko nawu wu tava wu pasile, wu ta va exikarhi ka yin’wana ku engetelela nkarhi wa tihakelo ta mimbuyelo eka muhakeri ku sukela eka tinhweti ta nhungu ku ya fika eka ta 12 na ku engetelela nkarhi lowu muhakeri a nga ta yisa xivilelo ku sukela eka tinhweti ta ntsevu ku ya fika eka ta 12.
3. Mintlangu leyi ta ka
3.1 Khabinete yi amukerile nhlokomhaka ya Nhweti ya Vavasati ya 2015: “Vavasati, va Hlangana eku Yiseni ka Afrika-Dzonga emahlweni” na nhweti ya migingiriko eka Nhweti ya Vavasati, leswi ya ka eka phurogireme leyi nga leha ku ringana lembe.
Ntlangu wa Siku ra Vavasati wu ta va kona eSasolburg, Free State, lowu nga ta funghiwa hi ku humesiwa ka Xiviko xa Xiyimo xa Vavasati hi Phuresidente Jacob Zuma. 2015 yi fungha anivhesari ya vu 59 ya ku Macha ka Vavasati ku ya eUnion Buildings hi ku lwisana na milawu ya mapasi, ku sungula ku lulamisela anivhesari ya vu 60 hi 2016.
3.2 Holobye wa Sayense na Thekinoloji, Manana Naledi Pandor, u ta simeka Vhiki ra Rixaka ra Sayense (NSW) leri nga ta sungula (hi ti 1 to ku fikela 8 Mhawuri 2015) eYunivhesiti ya N’walungu Vupeladyambu (NWU) eKhampasini ya Mafikeng hi ti 1 Mhawuri. U ta heleketiwa hi MEC wa Dyondzo eN’walungu Vupeladyambu, Manana Maphefo Matsemela, na Xandla xa Chanselara ya NWU, Phurofesa Dan Kgwadi. Ntlangu wu ta ngheneleriwa hi magidi ya vadyondzi, swichudeni swa le Yunivhesiti, van’watisayense na swirho swa vaaki.
Nhlokomhaka ya NSW ya 2015 i “Lembe ra Misava ra ku Hisa na Tithekinoloji leti fambisanaka na ku Hisa.” Ku hisa na nkoka wa kona eku antswiseni ka vutomi swi ta kombisiwa hi swivumbeko swo hambana swo fana na ku tirhisiwa ka lezara eka rihanyo, vuhandzuri byo susa papa etihlweni, tifeme leti endlaka vumaki, ku welidela mimovha na tinsimbhi ta vuhlayiseki ku sivela ku tshova.
Ndzawulo ya Sayense na Thekinoloji yi vekisile eka fotonikisi, hi ku pfuniwa hi Huvo ya swa Sayense na Vulavisisi bya Vumaki (CSIR) – sayense ya thekinoloji ya ku hisa yo tumbuluxa vulawuri na kuma magandlati ya ku hisa na swiphemu swa ku hisa. Leswi swi rhangerile exikarhi ka swin’wana, ku humelela ko sungula eka thekinoloji ya xidijiti ya lezara. Ku humelela eCSIR ku kombisa ndlela yintshwa yo ehleketa hi thekinoloji ya lezara naswona ku nga va pulatifomo leyi tithekinoloji tintshwa ti akiwaka kona.
4. Ku thoriwa
Vuthori hinkwabyo byi ta landzelela ku kamberiwa ka ntiyiso wa tidyondzo ta vathoriwa na mbhasiso lowu faneleke.
- Tatana Stavros Nicolaou tanihi Xirho xa le tlhelo xa Huvo ya Nhluvukiso wa Ikhonomi ya Rixaka na Mintirho eka Bodo ya Ntsundzuxo eka Tizoni To Hlawuleka ta Ikhonomi.
- Bangi ya Misava:
- Tatana Bafana Patrick Mathidi – (ku thoriwa nakambe tanihi Mulawuri wa le Handle);
- Gqweta Sandra Julie Hester Coetzee – (Mulawuri wa le Handle);
- Manana Mathane Eveline Makgatho – (Mulawuri wa le Handle); na
- Tatana Bennie van Rooy – (Muofisirinkulu wa swa Timali tani hi Mulawurinkulu).
- Huvo ya Rixaka ya Ntsariso wa Vaaki va Makaya:
- Tatana Abbey Chikane (Mutshamaxitulu);
- Manana Julieka Bayat;
- Manana Xoliswa Eunice Daku;
- Tatana Themba Thomas Cyril Dlamini;
- Manana Hlaleleni Kathleen Dlepu;
- Murhumiwa Segogwane Samuel Kotane;
- Tatana Phetola Nailana Solomon Makgathe;
- Manana Mankwana Christinah Mohale;
- Manana Busisiwe Nwabisa Nzo;
- Tatana Alvin Phumudzo Rapea;
- Tatana Goolam Hoosen Manack (Muyimeri wa swa Timali ta Tiko);
- Tatana Obed Lucas Molotsi (Muyimeri wa Ndzawulo ya Mintirho ya Mfumo); na
- Tatana Lulama Andisa Potwana (Muyimeri wa Ndzawulo ya Mabindzu na Vumaki).
- Dokodela Muzamani Charles Nwaila tanihi Mulawuri-Angarhelo (DG) wa Ndzawulo Timhaka ta Ndzhavuko – (Ku engeteleriwa ka kondiraka ka malembe ya nharhu.)
- Dokodela Bongani Douglas Ngqulunga tanihi Xandla xa Mulawuri-Angarhelo (DG): Hofisi ya Xihundla ya Phuresidente eka Hofisi ya Phuresidente.
Swivutiso:
Manana Phumla Williams (Muvulavuleri wa Khabinete wo Khomela)
Riqingho: 083 501 0139
